Prace remontowe przy naszych organach w 2020 roku.

Rok 2020 był dla każdego rokiem trudnym.
Zdecydowanie utrudniona była organizacja charytatywnych wydarzeń muzycznych na rzecz remontu naszych organów. 
Mimo tym wszystkim niesprzyjającym okolicznościom dzięki wsparciu Księdza Proboszcza Krzysztofa oraz naszych parafian udało się zrealizować sporą część prac remontowych naszych organów zaplanowanych na ten rok.
Już teraz składamy za to wszystko wielkie BÓG ZAPŁAĆ!

Opis prac wykonanych w 2020 roku.

Na początku Wielkiego Postu w naszej świątyni nie wybrzmiewały donośnie nasze organy, a ich dźwięk zastąpił elektroniczny instrument zastępczy. 
W tym czasie (do Wielkanocy) przeprowadziliśmy zdecydowanie najważniejsze zadanie tego roku - demontaż miechów, rewaloryzację obejmującą wymianę oskórowań i uszczelnienie oraz ponowny montaż. Miechy można porównać do serca, więc kiedy serce mieliśmy już zdrowe przystąpiliśmy do dalszej pracy przy systemie powietrznym, a był to przegląd kanałów powietrznych oraz ich uszczelnianie, a także redukcja szumów. Po skończeniu tych prac przystąpiono do ustalenia odpowiedniego ciśnienia powietrza i ostateczna kontrola całego systemu powietrznego organów.

Jednocześnie podczas prac przy systemie powietrznym zewnętrzna firma organmistrzowska podjęła się wymiany części elektroniki i elektryki naszego instrumentu.
W kontuarze wymieniono elektronicznesterowanie kombinacji, a także zamontowano nowe przyciski sterujące z podświetleniem pod manuałem, a także włączniki dmuchawy, zasilania elektrycznego oraz oświetlenia kontuaru. Podczas tych prac organmistrzowie poprawili gwarancyjnie drobne szczegóły w kontuarze dotyczące wolnych kombinacji, a także wymieniono spalone żaróweczki instalując nowe w technologi LED.

Kolejnym etapem prac remontowych podczas wielkopostnej przerwy w korzystaniu z instrumentu była wymiana prostownika elektrycznego zasilającego elektryczną część traktury organów czyli kontuaru i elektromagnesów w szafie organowej. Dotychczasowy prostownik był już bardzo wysłużony, miał już przepalone kondensatory, co powodowało spadek napięcia z 24V na nawet 19V... oraz ''buczenie'' elektromagnesów przy włączeniu większej ilości głosów i postawieniu akordu na klawiaturze.

Nim jeszcze usłyszeliśmy radosny hymn ''Chwała na wysokości Bogu'' w ostatnich dniach przed Triduum Paschalnym dokonano demontażu, czyszczenia, uszczelnienia, wymiany 256 membran (mieszków) oraz regulacji relajsów sekcji I i II manuału. Relajs jest ważną częścią traktury organów - wystarczy, że jeden mieszek będzie nieszczelny albo dziurawy, a już wtedy nie zagra ani jedna piszczałka na danym tonie. Wymieniając 256 mieszków na tych dwóch relajsach odzyskaliśmy kolejne od dawna nieme dźwięki naszych organów.

Jesienią 2020 roku wyczyszczone i nastrojone zostały piszczałki sekcji II manuału.
Była to zdecydowanie najbardziej rozstrojona sekcja naszego instrumentu.

Przyszłość...

Jesteśmy ogromnie wdzięczni Panu Bogu i ludziom, że pomimo tak trudnej sytuacji aż tyle udało się zrealizować w 2020 roku.
Nie wiemy co nas czeka w kolejnym roku, ale tak jak mówiłem podczas koncertów, po osiągnięciu dobrego stanu technicznego organów chcemy w tym roku skupić się na części brzmieniowej organów. Planujemy kontynuować czyszczenie instrumentu, piszczałek kolejnych niewyczyszczonych sekcji oraz całościowe nastrojenie organów na co czekają już tyle lat... 
Zadbamy także o stan poszczególnych głosów i jeżeli będzie konieczne to oddamy je do renowacji - tak będzie z głosami językowymi, a także z głosami fletowymi pierwszego manuału. 


Szczegółowy wykaz kosztów poniesionych z tytułu przeprowadzonych prac w organach w 2020 roku:
1. Rewaloryzacja miechów, przegląd i uszczelnienie kanałów powietrznych – 5 000 zł.
2. Wymiana sterowania elektronicznego w kontuarze wraz z instalacją nowych przycisków – 2 300 zł.
3. Wymiana prostownika elektrycznego – 1 200 zł.
4. Uszczelnienie, wymiana 256 mieszków (zakupionych w zeszłym roku) oraz regulacja relajsów I i II manuału – 300 zł

5. Zakup Trąbki 8' oraz Fletu 8' - 3 700 zł

Razem: 12 500 zł

Dochody na zrealizowanie zadań remontowych w 2020 roku:

1. Wkład Księdza Proboszcza - parafii - 5 000 zł.
2. Kolędowanie 02.02.2020 - 1 500 zł.
3. Majowe ''Nabożenstwo Maryjne malowane dźwiękiem'' - 2 000 zł.
4. Koncerty charytatywne z cyklu ''Spotkania z muzyką organową w św. Henryku!'' - 4 000 zł.

Razem: 12 500 zł

Za wszelką pomoc, ofiarność, zaangażowanie i dobre słowo składam Państwu serdeczne podziękowania!

Krzysztof Bagiński - organista

Zakończyliśmy prace związane z renowacją miechów i kanałów powietrznych w naszych organach.

Poniżej przedstawiamy Państwu kilka zdjęć z przeprowadzonych prac.

W lutym rozpoczęły się prace związane z rewaloryzacją systemu powietrznego organów.

Wszystkie elementy, a więc miechy, skrzynki regulacyjne, kanały powietrzne oraz turbina powietrzna wraz z obudową zostaną poddane renowacji. Część podzespołów została przetransportowana do warsztatu.
Prace planujemy zakończyć przed świętami Zmartwychwstania Pańskiego. Dziękujemy za ofiary złożone na ten cel.


Zastana, prowizorycznie zmontowana obudowa turbiny


Turbina powietrzna


Wysłużone i dziurawe poszycie skórzane jednego z miechów


Ruchoma część miecha, tzw. pływak, powinna być w pozycji pionowej.
Miech podnosi się krzywo z powodu połamanych wewnętrznych ramek, które utrzymywały go w poziomie


Jedna z wielu nieszczelności, które sumarycznie powodują ogromne straty sprężonego powietrza tłoczonego przez turbinę


Kanały powietrzne niechlujnie oklejone papierem do pakowania mięsa (lata 90-te)


Demontaż jednego z miechów


Wnętrze miecha po demontażu


Popękane elementy konstrukcyjne


Usuwanie papieru z kanałów powietrznych.


Stare uszczelnienia zostały usunięte i są zastępowane skórą

Zachęcamy do obserwowania dalszych etapów prac.

Historia i prace remontowe przy naszych organach w 2019 roku.

W 2019 roku rozpoczęliśmy prace remontowe przy naszych organach. W tym celu zorganizowany został cykl koncertów charytatywnych pt. ,,Spotkania z muzyką organową w Henryku'' (więcej o tej idei tutaj: Koncerty )
W ubiegłym roku udało się zrealizować kilka inwestycji. Ale zanim o tym…

Organy przed wojną
O organach przed wojną wiemy niewiele. Wiadomo, że zostały wybudowane przez firmę Gebrüder Walter a/Guhrau w 1893 roku, tym samym, w którym konsekrowano nasz kościół. Był to duży, koncertowy instrument o mechanicznej trakturze gry i rejestrów. Wszystko wskazuje na to, że był to jedyny tak potężny instrument tej firmy, jaki kiedykolwiek powstał. Niestety nie zachowało się ani jedno zdjęcie organów. Nie znana jest także szczegółowa specyfikacja techniczno-muzyczna.

Organy po wojnie
   O organach wybudowanych po wojnie wiemy już nieco więcej. Zostały wybudowane dzięki staraniom ówczesnego proboszcza, zasłużonego ks. prałata Wincentego Tarnogrodzkiego w 1964 roku, przez firmę organmistrzowską Stefana Truszczyńskiego z Włocławka. Był to dwumanuałowy, 24-głosowy instrument o trakturze elektropneumatycznej. Organy zostały umieszczone w dwóch symetrycznych szafach po obu stronach empory organowej. Znana też jest dyspozycja instrumentu. Organy w tej formie przetrwały do roku 1991, kiedy to zostały przebudowane przez firmę Czesława Chrobaka i Synów z Wrocławia.

Przebudowa organów w 1991 roku
W wyniku przebudowy instrumentu wspomniane dwie szafy organowe zostały połączone w jedną, która zajmuje całą szerokość empory. Nowa szafa, skonstruowana ze starych elementów, została cofnięta w głąb empory o kilka metrów. Dyspozycja organów została lekko zmieniona, została także zamontowana nowa, 10-głosowa sekcja trzeciego manuału. W wyniku tych zmian organy posiadają teraz cztery sekcje brzmieniowe – trzy manuały oraz pedał. Dyspozycja organów liczy 37 głosów oraz szereg połączeń między poszczególnymi sekcjami. Przeprowadzone prace nie spotkały się jednak z uznaniem ówczesnego organisty – Jana Sobieskiego. Po niespełna trzydziestu latach od przebudowy wychodzą na jaw pewne mankamenty wynikające z niskiej jakości przeprowadzonych prac.

Organy dziś
Obecnie organy naszego kościoła są w nienajlepszym stanie. Większość elementów wykazuje oznaki kompletnego zużycia. Źle zamontowana turbina powietrzna, dziurawe miechy i nieszczelny system powietrzny instrumentu nie są w stanie zasilić organów odpowiednią ilością sprężonego powietrza. Instrument wymaga także generalnego czyszczenia, przeglądu i strojenia. Jednak najpoważniejszym problemem jest wręcz systemowa nieszczelność, która daje się we znaki zwłaszcza w okresie letnim, utrudniająca, a w dalszej perspektywie uniemożliwiająca grę na instrumencie.

Rok 2019
W 2019 roku udało się zrealizować kilka inwestycji przy organach. Zdecydowanie najważniejszą z nich była wymiana kontuaru, czyli stołu gry. Kontuar, który służył w naszych organach od 1991 roku, był wykonany z niskiej jakości materiałów i mocno wyeksploatowany. Zakupiono używany, ale dobrej jakości stół gry. Kupione zostały również membrany (mieszki) organowe, które są sukcesywnie wymieniane. Wymieniono częściowo instalację elektryczną na chórze i w organach. Prace te zrealizowano dzięki wsparciu księdza proboszcza oraz parafian (m. in. podczas koncertów).

Szczegółowy wykaz kosztów poniesionych z tytułu przeprowadzonych prac w organach w 2019 roku:
1. Zakup używanego stołu gry – 5 000 zł.
2. Transport stołu gry na emporę organową – 1 000 zł.
3. Montaż i dostosowanie stołu gry, prace związane z instalacją elektryczną – 5000 zł.
4. Zakup membran (mieszków) organowych – 4 500 zł
Razem: 15 500 zł

W bieżącym roku rozpoczniemy kolejne prace remontowe.
Harmonogram całościowego remontu organów przedstawia się następująco:
1. Przegląd turbiny powietrznej, montaż obudowy dźwiękochłonnej.
2. Demontaż miechów, rewaloryzacja obejmująca wymianę oskórowań i uszczelnianie, ponowny montaż.
3. Przegląd kanałów powietrznych, uszczelnianie, redukcja szumów.
4. Wykonanie nowego rękawa skórzanego łączącego turbinę z kanałem powietrznym.
5. Ustalenie odpowiedniego ciśnienia powietrza, kontrola całego systemu powietrznego.
6. Demontaż wszystkich piszczałek.
7. Inwentaryzacja i przegląd poszczególnych głosów.
8. Czyszczenie wszystkich piszczałek.
9. Naprawa i konserwacja piszczałek drewnianych.
10. Naprawa piszczałek metalowych.
11. Renowacja głosów językowych.
12. Odnowienie piszczałek prospektowych.
13. Demontaż, czyszczenie i uszczelnianie wiatrownic.
14. Przegląd kanceli i ewentualne naprawy.
15. Przegląd i ewentualna naprawa maszynek prospektowych.
16. Ponowny montaż, kontrola i korekta.
17. Demontaż wszystkich listew membranowych.
18. Przegląd membran i ewentualna wymiana.
19. Uporządkowanie wężyków igielitowych, wymiana zniszczonych na nowe.
20. Kontrola i korekta przekaźników (relajsów).
21. Ponowny montaż piszczałek, intonacja i strojenie.

Za wszelką pomoc, ofiarność, zaangażowanie i dobre słowo składam Państwu serdeczne podziękowania!

Krzysztof Bagiński - organista